ارزیابی کاربری اراضی شهری با استفاده از gis، نمونه ی موردی، شهر مریوان

برنامه ریزی کاربری اراصی شهری که هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می دهد، می تواند جهت انتظام فضایی مناسب وکارایی کاربری ها عمل کند. دراین پژوهش که به ارزیابی کاربری اراضی شهری مریوان می پردازد، بصورت توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی وبا اشتفاده از نرم افزارهای متفاوتی چون autocad، arcview3.2، arc gis9.2و... انجام گرفته تا میزان همجواری ویا عدم همجواری کاربری ها و مشکلات نحوه چیدمان کاربری ها بررسی شود وفضاهای مناسب جهت سامان دهی کاربری ها ارائه گردد.هدف از انجام این پژوهش پیش بینی وضع مطلوب تا افق چشم انداز بیست ساله اقتصادی – اجتماعی کشور ونحوه توزیع کاربری ها در گستره شهر مریوان وبررسی مناسبت کاربری ها با یکدیگر یا عدم همجواری آنان مد نظر بوده است نتایج حاصل از این پژوهش عبارتند از 1- پراکنش فضایی کاربری های شهری نامناسب با استاندارد های رایج کشور است. 2- کاربری های ناسازگار عامل مهم در عدم انتظام بخشی کاربری های شهر مریوان محسوب می شود؛ بدین معنی که در تخصیص کاربری های شهری نه از نظر مکانی – فضایی ونه از نظر سرانه های شهری توجه لازم انجام نگرفته است. . از کل 805 هکتار مساحت شهر مریوان در طرح تفصیلی موجود، 322.5 هکتار به ناحیه یک و482.5 هکتار به ناحیه دو اختصاص یافته وکاربری های شهری به صورت متناسب بین دو ناحیه ودوازده محله آن تقسیم نشده است. بر اساس مطالعات پیشنهادی مساحت کل کاربری ها در افق طرح به 1479.5 هکتار زمین جهت تخصیص به کاربری های مختلف شهری براساس سرانه های استاندارد نیازمند خواهد بود، و سرانه های شهری در کلیه سطوح از53 متر مربع در وضع موجود به 68 متر مربع خواهد رسید.لازم به ذکر است اگرچنان چه از 305 هکتارفضاهای بازفعلی استفاده صحیح بعمل آید وکاربری های نطامی در بیرون از شهر مستقر شود وهمچنین به جای توسعه افقی به توسعه عمودی توجه شود وبافت های فرسوده و زمینهای متروکه واماکن مخروبه دوباره سازی شود ، نیاز به زمین حدود 674.5 هکتار تا افق طرح کاهش می یابد؛ هرچند در توسعه عمودی سرانه معابر ودسترسی ها افزایش پیدا می کند وسایرسرانه ها به نسبت کمتر می شود. نتایج حاصل از ارزیابی کیفی (ماتریس ها)کاربری اراضی شهری مریوان عبارتند از :1- در ماتریس سازگاری آموزش عالی، فضای سبز، جهانگردی، شبکه معابر و نظامی انتظامی به ترتیب از کاملاٌ سازگار تا کاملاً ناسازگاررا نشان می دهد.2-در ماتریس مطلوبیت، که بیانگر مکان گزینی و استقرارکاربری های مسکونی، آموزش عالی و ورزشی از نسبتاً مطلوب تا کاملاً نامطلوب را نشان میدهد که متناسب با نیازهای شهرنیست3- در ماتریس ظرفیت مقیاس عملکرد کاربری های آموزشی، فرهنگی، درمانی، شبکه ی معابر، حمل و نقل، انبارها و جهانگردی از جهت ظرفیت هر یک در کل شهر از نسبتاً نامناسب تا کاملاً نامناسب بوده و سایر کاربریها از این حیث از تعادل بهتری برخوردارند .